Sierpniowa nowelizacja ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach niesie ze sobą wiele zmian. Wśród nich są również te mające wpływ na treść regulaminów utrzymania czystości i porządku na terenie gminy oraz małych regulaminów. Małe regulaminy, czyli uchwały w sprawie szczegółowego sposobu i zakresu świadczenia usług w ramach uiszczanej przez właścicieli nieruchomości opłaty śmieciowej. Jak realizować skuteczną kontrolę i osiągać wymagane poziomy segregacji?
Zmiany po nowelizacji ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach
Nowelizacja poszerza katalog postanowień fakultatywnych, które mogą być wprowadzone do regulaminu utrzymania czystości i porządku na terenie gminy. Elementy te wskazuje art. 4 ust. 2a u.c.p.g., który składał się dotychczas z pięciu punktów. Nowelizacja dodaje do nich trzy nowe. Określają one, że rada gminy może w regulaminie dodatkowo:
1) wprowadzić obowiązek stosowania indywidualnego oznakowania pojemników lub worków przeznaczonych do zbierania odpadów komunalnych w sposób, który pozwoli na identyfikację:
- a) właściciela nieruchomości, na której są wytwarzane odpady komunalne
- b) właścicieli lokali w budynku wielolokalowym, w którym ustanowiono odrębną własność lokali, osób, którym służy tytuł prawny do lokalu w budynkach wielolokalowych, osób faktycznie zamieszkujących lub użytkujących te lokale lub osób faktycznie zamieszkujących lub użytkujących lokal należący do spółdzielni mieszkaniowej – w przypadku podjęcia uchwały, o której mowa w nowo dodanym art. 2a ust. 1 u.c.p.g. (tj. uchwały umożliwiającej indywidualne rozliczenia właścicieli lokali)
Indywidualizacja rozliczeń
Zapis ten w głównej mierze nawiązuje do problematyki indywidualizacji rozliczeń opłat śmieciowych. Warto zauważyć, że ma on szeroką możliwość zastosowania. Obowiązek indywidualnego znakowania worków bądź pojemników jest możliwe w odniesieniu do nieruchomości zabudowanych budynkiem wielolokalowym, a także w przypadku innych nieruchomości (w tym m.in. budynków jednorodzinnych).
Wprowadzenie oznakowania worków lub pojemników w zabudowie wielolokalowej jest możliwe wyłącznie w przypadku przyjęcia przez rady gminy uchwały o indywidualizacji rozliczeń lokali w takiej zabudowie (o której mowa w art. 2a ust. 1 u.c.p.g.).
We wskazanym uzasadnieniu do projektu nowelizacji (druk 1275 Sejmu RP IX kadencji), rozwiązanie to umożliwi gminie odejście od odpowiedzialności zbiorowej. Przede wszystkim jest to istotne w przypadku zabudowy wielolokalowej. Poszczególne lokale będą mogły rozliczać się indywidualnie z selektywnego zbierania odpadów komunalnych. W ocenie projektodawców stosowana dotychczas odpowiedzialność zbiorowa „powodowała niską motywację do właściwego segregowania odpadów komunalnych”. Przytoczony fragment uzasadnienia do projektu nowelizacji potwierdza, że głównym celem tej zmiany był jej uzupełniający charakter w odniesieniu do art. 2a u.c.p.g. regulującego problematykę indywidualnych rozliczeń w zabudowie wielolokalowej.
Mimo licznych uwag zgłaszanych w toku procesu legislacyjnego, ani odpowiedzialne za projekt Ministerstwo Klimatu i Środowiska, ani posłowie podczas prac sejmowych nie zdecydowali się na doprecyzowanie przyjętych rozwiązań. Pomocnym okazałoby się przedstawienie dobrych praktyk w zakresie znakowania worków bądź pojemników. W odpowiedzi na uwagi zgłaszane do projektu ministerstwo oznajmiło, że ze względu na duże zróżnicowanie gmin i fakultatywność wprowadzenia znakowania nie jest możliwe jednoznaczne wskazanie wytycznych. Natomiast dobór środków należy wyłącznie do gmin w uzgodnieniu z właścicielami nieruchomości.
Inteligentne rozwiązania ułatwiające kontrolę
Jednym ze sposobów – coraz częściej wykorzystywanych przez samorządy – są kody QR. Kod QR (ang. Quick Response, szybka odpowiedź) – alfanumeryczny, dwuwymiarowy, matrycowy, kwadratowy kod graficzny opracowany przez japońskie przedsiębiorstwo Denso Wave w 1994 roku.
Kody QR to kwadratowe grafiki, wydrukowane lub wyświetlane na ekranie, zawierające zakodowaną informację tekstową. Czysty tekst jest kodowany specjalnym algorytmem do wzorku składającego się z czarnych i białych kwadracików tworzących duży kwadrat. Kody QR zawierają informacje w sobie i nie jest potrzebna żadna zewnętrzna baza danych.
W gminnych systemach gospodarki odpadami Kody QR służą do kontroli segregacji odpadów. Stanowią również informację o ilości i rodzaju odpadów odbieranych z terenu danej nieruchomości. Kody QR są indywidualne i przypisane do konkretnej nieruchomości. Dla prawidłowego funkcjonowania systemu wykorzystującego tego typu rozwiązanie na każdym pojemniku i worku w miejscu widocznym musi on być naklejony. Kody QR pozwalają na łatwą identyfikację osób niespełniających obowiązku segregacji i obciążenie ich dodatkowymi kosztami. Jest to niezwykle ważny aspekt z perspektywy gmin, na które w przyszłości, zgodnie z zakładanym prawem Unii Europejskiej nakładane będą wysokie kary pieniężne za niespełnianie wymaganych poziomów segregacji.
Ten sposób znakowania pojemników można wykorzystywać w jednym z bardziej żmudnych i skomplikowanych procesów w gospodarowaniu odpadami, jakim jest inwentaryzacja pojemników. Możemy w prosty i mało pracochłonny sposób dokonać spisu z pojemników, w rezultacie którego określić ile i jakich pojemników gmina posiada na swoim terenie. Ta wiedza pomocna może okazać się przy weryfikacji właściwie składanych deklaracji.
Wymagane poziomy segregacji - jak uniknąć kary za brak ich osiągania?
Choć wprowadzony zapis, o którym piszemy nie jest rozwiązaniem obligatoryjnym to cieszy się już coraz większym zainteresowaniem. Jednym z ograniczeń są koszty. Wdrożenie systemu identyfikacji za pomocą kodów QR wymaga wykorzystania odpowiedniego sprzętu – a ten potrafi generować dość wysokie kwoty. Stąd warto dokładnie zapoznać się z dostępną na rynku ofertą. Szczególnie wartym polecenia – zarówno ze względu na sposób obsługi, jak i koszty jest rozwiązanie AMM SYSTEMS – EKOSTRAŻNIK.
System Ekostrażnik wspiera w zarządzaniu gospodarką odpadami w gminach. Ułatwia i usprawnia kontrole, a także wspiera w ewidencjonowaniu prawidłowej segregacji. Stopniowe wprowadzanie zmian, edukacja i wsparcie w segregacji odpadów są kluczem do sukcesu, którym będzie osiąganie wymaganych poziomów segregacji. Kontrola i zapobieganie niewłaściwej segregacji już na tym etapie pozwoli na uniknięcie w przyszłości wysokich kar, które będą nakładane na gminy. Pomyśl o tym już dziś i zabezpiecz swoją gminę i mieszkańców przed dodatkowymi kosztami. Zapytaj o ofertę Ekostrażnika.
Zapraszamy Państwa na bezpłatny webinar: Jak osiągać wymagane poziomy odzysku i uniknąć kar w gminnych systemach gospodarki odpadami? Webinar odbędzie się 03.02.2022 r. o godzinie 13:00. Spotkanie online przeznaczone jest dla pracowników administracyjnych, gmin, spółdzielni mieszkaniowych i firm wywożących odpady. Wszystkich zainteresowanych udziałem prosimy o zapis poprzez link KLIKNIJ TUTAJ
