Jednym z dominujących tematów poruszanych w przestrzeni publicznej kończącego się roku jest gospodarka odpadami. Szczególnie zwraca się uwagę na wzrastające opłaty za odbiór odpadów. Problem jest dosyć złożony, ponieważ przyczyn tego stanu rzeczy jest wiele. Z pewnością jedną z najistotniejszych jest wzrastająca z roku na rok ilość śmieci oraz niski poziom segregacji. Jest to niewątpliwie jedno z największych wyzwań edukacyjnych przed jakimi stają samorządy. W poniższym artykule skupimy się na jednej z form edukacji ekologicznej – grywalizacji.
Formy edukacji ekologicznej
- Aktywne i angażujące działania edukacyjne stanowiące alternatywę dla tradycyjnych form informacji (ulotki, prasa, telewizja).
- Promocja w Internecie (dystrybucja filmów promocyjnych metodą wiralową).
- Wielotorowość i różnorodność przekazu. Zwracanie uwagi na ekologiczność produktów. Druk publikacji na papierze recyklingowym.
- Strategia promocji kładąca nacisk na promocję w Internecie (posty na FB, plakaty, ulotki, zaproszenia itp. w wersji elektronicznej).
- Ograniczenie druku wielkoformatowego (bilboardów, banerów itp.), które dodatkowo szpecą krajobraz.
Warto pamiętać, aby były zróżnicowane pod względem treści, dobrane do poszczególnych grup odbiorców oraz zapadające w pamięć. Ostatnio często mówi się o grywalizacji, która przyciąga odbiorców i efektywnie edukuje.
Czym jest grywalizacja?
Coraz częściej opracowując kampanie edukacyjne sięga się po techniki grywalizacyjne. Grywalizacja (nazywana zamiennie gamifikacją, ang. gamification lub gryfikacją) to wykorzystanie mechaniki znanej np. z gier fabularnych i komputerowych do modyfikowania zachowań ludzi w sytuacjach rzeczywistych. Celem jest zwiększenie ich zaangażowania. Według P. Tkaczyka, autora książki „Grywalizacja”, sprowadza się ona do zmiany zachowań ludzi poprzez zastosowanie mechanizmów znanych z gier. Ma ona zastosowanie w obszarach edukacji, szkoleń, finansów, marketingu, sportu, ekologii i wielu innych.
Możemy to zrozumieć tak, że różne aktywności, które same w sobie nie są grą, mogą się nią stać, jeśli dodamy do nich pewne elementy. Te elementy powodują, że zwykłe czynności (np. segregowanie odpadów) mogą mieć dla uczniów takie znaczenie, jak granie w grę, ponieważ za określone zadania zdobywają punkty lub odznaki. Liczy się także efekt finalny oraz nagroda końcowa.
Zastosowanie gier i grywalizacji w edukacji ekologicznej
Grywalizacja pozwala zaangażować ludzi do zajęć, które są zgodne z oczekiwaniami autora projektu. Nawet jeśli są one uważane za nudne lub rutynowe. Gamifikacja to doskonałe narzędzie, angażujące i aktywizujące do działania ludzi w różnym wieku. Opiera się nie tylko na mechanizmach związanych z rywalizacją, ale przede wszystkim integruje, stymuluje do współpracy i pomaga w zwiększaniu satysfakcji z codziennego życia.
Edukacja oparta na grach a inne formy uczenia
Źródło: https://kursy.cdw.edu.pl/zastosowanie-gier-i-grywalizacji-w-edukacji-gotowy-pomysl/
Warto pamiętać i uwzględniać przy tworzeniu tego typu działań o istotnych mechanizmach, które stoją za wysokim zaangażowaniem uczestników.
Grywalizacja powinna być długoterminowa i regularna. Najlepsze efekty przynosi wtedy, gdy nasi uczniowie są zaangażowani w proces grania w oparciu o dobrą fabułę przez dłuższy czas. Tworzenie krótkiej grywalizacji może być dobre, gdy chcemy użyć jej na wycieczce szkolnej, na festynie lub podczas wydarzeń szkolnych. Jeśli jednak efekty, które mają osiągnąć uczniowie po zakończeniu grywalizacji mają być długoterminowe i bardziej widoczne, skoncentrujmy się na zaplanowaniu rywalizacji w dłuższym terminie. Czas, który uczniowie przeznaczyli na realizowanie zadań, powinien być dopasowany do ich wieku i do możliwości. Gdy chcemy wprowadzić uczniów w świat grywalizacji, możemy zaproponować im krótsze zadania w oparciu o niezbyt skomplikowaną fabułę. Dzięki temu mogą poczuć na własnej skórze to, czym rywalizacja jest i jakie są jej zalety.
Dlaczego warto zainteresować się grywalizacją?
Młodzież szkolna chętnie angażuje się w takie zadania jak zbieranie punktów, odznak, przedmiotów czy kart. Na atrakcyjność grywalizacji wpływają takie aspekty jak:
- rankingi – sam proces zbierania jest angażujący. Dodatkowo jeśli na bieżąco widzimy ile my zebraliśmy, a ile zebrali inni gracze, to jesteśmy bardziej zaangażowani. W rankingu ważna jest też częsta aktualizacja.
- poziomy (status) – mechanizm podobny do zbierania, ale jeszcze bardziej „wciągający”. Zdobywanie kolejnych poziomów (na które składa się np. uzyskanie określonej ilości punktów) ma dla nas duże znaczenie i niesie ze sobą większą informację zwrotną niż zdobywanie poszczególnych punktów.
- cele – są to mechanizmy powiązane z poprzednimi. Gracze muszą wiedzieć o co walczą, czyli jakie mają cele w grze. Dotyczy to np. zdobycia określonej liczby odznak, punktów, poziomów, czy wykonanie określonych zadań.
- wyzwania – gra, która będzie wykorzystywała wszystkie powyższe mechanizmy. Natomiast jeśli będzie nudna lub zbyt łatwa nie będzie wystarczająco interesowała graczy. Realizacja zadań w grze musi być relatywnie trudna, żeby angażowała.
- fabuła i wejście w rolę – lubimy opowieści, ciekawi nas co będzie dalej. Taka gra z fabułą i elementem wejścia w rolę, sprawia, że nie jesteśmy jedynie odbiorcami opowieści, ale jej twórcami i mamy wpływ na to co się wydarzy.
Gry edukacyjne i budowanie świadomości
W edukacji ekologicznej głównym celem zabawy edukacyjnej, zrealizowanej w formie grywalizacji, jest budowanie świadomości ekologicznej i przybliżenie adresatom istoty aktualnych wyzwań w obszarze ochrony środowiska. Propagujemy w ten sposób zachowania ekologiczne jakich uczniowie podejmują się w szkole i w domu, a następnie do jakich zachęcają swoją postawą rodziców i innych dorosłych.
Nauka prawidłowej segregacji odpadów i nadawania produktom drugiego życia, promowanie ideii GOZ oraz stylu życia zero waste są niezwykle ważne w kreowaniu pro-ekologicznych postaw. Uwzględniając wszystkie te aspekty opracowaliśmy grę adresowaną do uczniów szkół podstawowych zatytułowaną Pogromcy Śmieci.
W dniach 28 i 29 listopada na zaproszenie Fundacji Zaraz Wracam wzięliśmy udział w Seminarium Edukacja dla e-Recyklingu podczas którego prezentowaliśmy nasze rozwiązanie. Projekt spotkał się z bardzo życzliwym przyjęciem i dużym zainteresowaniem uczestników, co świadczyć może o tym, że warto tego typu rozwiązania tworzyć i realizować w swoich samorządach.
Grywalizacja rozpoczyna się od dobrego pomysłu, a najlepsze są nierzadko pomysły najprostsze. Życzymy wielu dobrych pomysłów oraz ciekawych gier. Na pewno pomogą ograniczyć samorządom ilość zbieranych odpadów i poprawią ich jakość, a co za tym idzie, przyczynią się do obniżenia kosztów. Jeśli szukają Państwo gotowych rozwiązań grywalizacyjnych zapraszamy na pogromcysmieci.eu.
